Kto może złożyć wniosek o podział majątku wspólnego i kto bierze udział w postępowaniu?
18 cze
Kto może złożyć wniosek o podział majątku wspólnego?
Zasadniczo: każdy z byłych małżonków, po ustaniu wspólności majątkowej (np. wskutek rozwodu, separacji, intercyzy, śmierci). Nie ma tu znaczenia, kto formalnie nabywał dany składnik majątku – ważne, że należał on do majątku wspólnego.
Art. 566 Kodeksu postępowania cywilnego wyraźnie przewiduje, że w sprawie o podział majątku „sąd orzeka na wniosek jednego z byłych małżonków”, co oznacza, że legitymację czynną ma każdy z nich – niezależnie od woli drugiego.
⸻
Czy są potrzebne zgoda drugiego małżonka lub wspólny wniosek?
Nie – nie jest wymagana zgoda drugiego małżonka na wszczęcie sprawy. Wystarczy, że jedna strona chce podziału i złoży stosowny wniosek.
Wniosek wspólny – podpisany przez oboje – bywa natomiast bardzo korzystny, jeśli strony są zgodne co do sposobu podziału. Wtedy opłata sądowa wynosi 300 zł zamiast 1000 zł, a postępowanie toczy się sprawniej.
⸻
Kto bierze udział w postępowaniu? – krąg uczestników
Podstawową zasadą postępowania o podział majątku jest to, że toczy się między byłymi małżonkami. Są oni uczestnikami postępowania nieprocesowego – a więc ich rola jest inna niż w typowym procesie: nie ma tu powoda i pozwanego, lecz dwóch równorzędnych uczestników.
Jednak w pewnych sytuacjach do postępowania mogą przystąpić także inne osoby:
1. Spadkobiercy zmarłego małżonka
Jeśli jeden z małżonków zmarł, a wspólność majątkowa została wcześniej zniesiona (np. przez rozwód albo intercyzę), do postępowania mogą przystąpić spadkobiercy zmarłego.
2. Wierzyciele jednego z małżonków
W wyjątkowych przypadkach, gdy wynik postępowania może wpływać na możliwość zaspokojenia wierzytelności (np. w razie podziału majątku w sposób godzący w interes wierzyciela), sąd może dopuścić interwencję uboczną wierzyciela.
3. Konkubent lub partner życiowy (zainteresowany podziałem określonego składnika)
Jeśli np. konkubent był współwłaścicielem nieruchomości objętej wnioskiem, może zostać wezwany do udziału w sprawie jako uczestnik, aby chronić swoje prawa. (Tę sytuację szerzej opiszemy w kolejnym wpisie nr 5.)
4. Osoby trzecie mające prawa do przedmiotu podziału
Np. współwłaściciel działki, na której stoi dom należący do byłych małżonków, współposiadacz rzeczy, czy beneficjent umowy przedwstępnej lub dzierżawy.
⸻
Przykład z praktyki:
Pani Alicja złożyła wniosek o podział majątku po rozwodzie. W jego skład wchodzi dom, który był współfinansowany przez jej nowego partnera (konkubenta). Sąd, po przeanalizowaniu dokumentów (np. przelewów na konto budowlane), uznał, że konkubent może mieć interes prawny w sprawie i postanowił wezwać go do udziału w postępowaniu jako uczestnika.
⸻
Co jeśli jeden z małżonków nie stawia się na rozprawy?
Udział w postępowaniu nie jest obowiązkowy – sąd może wydać orzeczenie również pod nieobecność jednego z uczestników. Jednak brak aktywności procesowej może spowodować przegraną – sąd nie rozpatruje roszczeń, których nie zgłoszono, np. o nierówne udziały, rozliczenie kredytów czy nakładów.
⸻
Orzecznictwo:
„Sprawa o podział majątku wspólnego toczy się między byłymi małżonkami jako uczestnikami postępowania. Osoba trzecia może uczestniczyć w sprawie, jeśli wykaże interes prawny.”
Ważne wskazówki praktyczne:
- Zawsze wskaż w treści wniosku dokładne dane drugiego małżonka.
- Jeśli wiesz o osobie trzeciej zainteresowanej składnikiem majątku – poinformuj o tym sąd. Nie czekaj, aż sąd „sam się domyśli” – oznacz właściwie uczestników i przedstaw swój interes prawny.
- W razie śmierci małżonka – załącz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
⸻
Zakończenie:
Podział majątku wspólnego to nie tylko techniczne rozliczenie składników – to także precyzyjne określenie, kto może brać udział w postępowaniu i jakie prawa przysługują każdemu z uczestników. Dobrze przygotowany wniosek to gwarancja szybszego i skuteczniejszego postępowania.
Masz pytania lub chcesz skonsultować swoją sytuację? Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
Kancelaria Adwokacka Tomasz Waszkiewicz
Adres: ul. Sukienna 8 lok. 9, 15-881 Białystok
Telefon: +48 690 433 085, +48 888 18 80 80
E-mail: kancelaria@kancelariawaszkiewicz.pl
Sprawdź naszą ofertę usług prawnych
Oferujemy kompleksowe usługi prawne, które pomogą Ci w rozwiązywaniu trudnych spraw. Sprawdź naszą ofertę i skontaktuj się z nami!
Przeglądaj inne artykuły
29 lip
Czy odrzucenie spadku po rodzicu wyklucza z dziedziczenia po dziadkach?
W praktyce kancelaryjnej coraz częściej pojawiają się pytania od klientów, którzy zastanawiają się, czy odrzucenie spadku po zmarłym rodzicu – zwłaszcza zadłużonym – powoduje automatyczne wyłączenie z dziedziczenia po jego rodzicach, czyli po dziadkach. Dylemat ten ma ogromne znaczenie praktyczne: chodzi nie tylko o uniknięcie długów, ale też o zabezpieczenie ewentualnych roszczeń do majątku rodzinnego. Czy jeśli odrzucę spadek po ojcu, to znaczy, że nie mam już prawa do schedy po dziadku? Czy takie odrzucenie zamyka drogę do dalszego dziedziczenia w tej linii rodzinnej? Jak interpretują to przepisy i praktyka sądowa? Odpowiedź – jak to w prawie cywilnym bywa – nie jest całkowicie intuicyjna. W niniejszym wpisie wyjaśniam, dlaczego odrzucenie spadku po jednym z rodziców nie oznacza automatycznego pozbawienia prawa do dziedziczenia po dziadkach, jakie są wyjątki, na co trzeba szczególnie uważać oraz co zrobić, by zabezpieczyć interesy swojej rodziny – zwłaszcza dzieci.
12 lip
Czy można nagrywać rozmowę bez zgody drugiej osoby? Legalność, dowody i ryzyko karne
Nagrywanie rozmów w dobie telefonów komórkowych i aplikacji mobilnych stało się wyjątkowo proste. Ale czy legalne? Czy można nagrać przełożonego, partnera lub sąsiada – i wykorzystać to jako dowód w sądzie? A może to Ty zostałeś nagrany bez wiedzy i zgody? Wokół nagrywania rozmów narosło wiele mitów. Jedni twierdzą, że to zawsze nielegalne i grozi więzieniem. Inni – że jeśli uczestniczymy w rozmowie, mamy prawo ją rejestrować. Jak jest naprawdę? W tym wpisie wyjaśniamy: • kiedy nagranie rozmowy jest legalne, a kiedy staje się przestępstwem, • czy nagranie może być dowodem w sprawie karnej, rodzinnej lub cywilnej, • jakie przepisy Kodeksu karnego mają zastosowanie do nielegalnego nagrywania, • i co zrobić, jeśli ktoś nagrał Cię bez Twojej zgody. Ten temat dotyka niemal każdego – w relacjach prywatnych, zawodowych i prawnych. Jeśli rozważasz nagranie rozmowy – lub zostałeś w ten sposób utrwalony – przeczytaj, zanim podejmiesz decyzję.
10 lip
Czym grozi odmowa przyjęcia mandatu? Praktyczne skutki i scenariusze
Odmowa przyjęcia mandatu to prawo, z którego może skorzystać każdy obywatel. Ale czy zawsze warto? Co dzieje się po odmowie i jakie są tego skutki? Czy można się jeszcze odwołać po jego przyjęciu? W praktyce wielu kierowców, rowerzystów czy pieszych przyjmuje mandaty odruchowo, nie analizując okoliczności. Inni decydują się odmówić przyjęcia mandatu, chcąc walczyć o swoje racje. Wbrew powszechnej opinii, odmowa nie kończy sprawy, lecz otwiera drogę do postępowania przed sądem rejonowym. Ten wpis pomoże Ci zrozumieć, kiedy odmowa przyjęcia mandatu może być uzasadniona, a kiedy warto rozważyć inne rozwiązanie. Omówimy: • jakie są konsekwencje odmowy przyjęcia mandatu, • kiedy odmowa może się opłacać, • jakie są ryzyka postępowania sądowego, • co można zrobić po przyjęciu mandatu. Jeśli otrzymałeś mandat i nie wiesz, co zrobić – ten artykuł jest dla Ciebie.
9 lip
Odstąpienie od zakazu prowadzenia pojazdów – kiedy jest to możliwe? Czyli jak uratować prawo jazdy.
Utrata prawa jazdy bywa dotkliwsza niż sama kara grzywny czy ograniczenia wolności. Dla wielu osób to nie tylko środek transportu – to codzienne narzędzie pracy, obowiązek rodzinny czy warunek leczenia bliskich. Nic dziwnego, że osoby skazane za wykroczenia lub przestępstwa drogowe szukają sposobu, by zachować uprawnienia. Czy sąd może odstąpić od orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów? W jakich sytuacjach jest to prawnie możliwe i jak przekonać sąd do odstąpienia od środka karnego? W tym wpisie odpowiadamy na te pytania, wyjaśniając, kiedy sąd może, a kiedy musi orzec zakaz prowadzenia pojazdów, oraz jaką rolę odgrywają okoliczności osobiste sprawcy i jego postawa. Przedstawimy konkretne przykłady z sali sądowej oraz aktualne orzecznictwo.