Czy można nagrywać rozmowę bez zgody drugiej osoby? Legalność, dowody i ryzyko karne

Kiedy nagrywanie rozmowy jest legalne?

W polskim prawie nie ma ogólnego zakazu nagrywania rozmów, w których uczestniczymy osobiście. Oznacza to, że jeśli jesteś stroną rozmowy, masz prawo ją nagrać – nawet bez wiedzy i zgody rozmówcy. Nie popełniasz wówczas przestępstwa.

Przykład: rozmawiasz z pracodawcą, który grozi Ci zwolnieniem, obraża Cię lub wywiera nacisk. Możesz nagrać tę rozmowę, aby zabezpieczyć dowód w ewentualnym sporze sądowym.

⸻

Kiedy nagrywanie rozmowy jest przestępstwem?

Nielegalne jest nagrywanie rozmowy, w której nie uczestniczysz – tzn. podsłuchiwanie cudzych rozmów telefonicznych, nagrywanie przez zamknięte drzwi, instalowanie urządzeń podsłuchowych w mieszkaniu lub pojeździe.

Takie działania mogą być zakwalifikowane jako:

• Art. 267 § 3 k.k. – bezprawne uzyskanie informacji przez zakładanie lub posługiwanie się urządzeniem podsłuchowym (kara do 2 lat pozbawienia wolności),

• Art. 191a k.k. – utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności intymnych bez jej zgody.

Naruszenie prywatności może skutkować odpowiedzialnością karną, cywilną i dyscyplinarną (np. w pracy).

⸻

Czy nagranie może być dowodem w sądzie?

Tak, ale zależy to od rodzaju sprawy i okoliczności pozyskania nagrania. Sąd może dopuścić nagranie jako dowód, nawet jeśli zostało wykonane bez zgody rozmówcy, pod warunkiem że:

• nie zostało pozyskane poprzez przestępstwo,

• nie narusza podstawowych zasad procesu (np. godności, równości stron),

• dotyczy istotnych okoliczności sprawy.

Sądy cywilne i rodzinne są bardziej liberalne w tym zakresie niż sądy karne. W praktyce nagrania bywają wykorzystywane w sprawach rozwodowych, o mobbing, o zapłatę, o groźby czy nękanie.

⸻

Co mówi orzecznictwo?

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 kwietnia 2016 r. (sygn. akt II CSK 478/15) stwierdził:

„Dopuszczalne jest użycie jako dowodu nagrania rozmowy, w której uczestniczył jeden z rozmówców, nawet bez wiedzy drugiego.”

Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z 4 września 2019 r. (I ACa 245/19), który uznał, że:

„Nagranie dokonane bez wiedzy drugiej osoby, ale przez uczestnika rozmowy, nie stanowi bezprawnego działania.”

⸻

Przykłady z praktyki

Przykład 1: Pani Anna została wezwana na rozmowę dyscyplinarną. Podejrzewając mobbing, nagrała przebieg spotkania. Sąd pracy dopuścił nagranie jako dowód, mimo że pracodawca nie był o nim poinformowany.

Przykład 2: Pan Michał zainstalował podsłuch w mieszkaniu byłej partnerki. Ustalono, że nie miał do tego prawa – został oskarżony z art. 267 § 3 k.k. i skazany na karę grzywny.

⸻

Czy warto nagrywać rozmowy?

Nagranie może być istotnym i nieraz decydującym dowodem w sporze sądowym – szczególnie gdy brak jest innych środków dowodowych. Należy jednak pamiętać, że:

• nagranie rozmowy, w której nie uczestniczymy, może być przestępstwem,

• ujawnianie lub publikowanie nagrania bez zgody rozmówcy może prowadzić do odpowiedzialności cywilnej,

• wykorzystywanie nagrań w mediach społecznościowych (np. Facebook, TikTok) bez anonimizacji treści może naruszać dobra osobiste.

⸻

Co zrobić, jeśli zostałeś nagrany bez zgody?

Jeśli podejrzewasz, że ktoś Cię nagrał nielegalnie:

• zachowaj dowody (np. wiadomości, urządzenia),

• zgłoś sprawę na policję lub do prokuratury,

• skonsultuj się z adwokatem – możliwe jest żądanie ochrony dóbr osobistych i zadośćuczynienia.

⸻

Skorzystaj z pomocy kancelarii – również online

Nagrania rozmów często pojawiają się w sprawach karnych, rodzinnych i pracowniczych. Ich legalność i przydatność zależą od wielu czynników – dlatego warto skorzystać z porady profesjonalisty, zanim zdecydujesz się nagrać drugą osobę lub wykorzystać już posiadany materiał.

Kancelaria Adwokacka Tomasz Waszkiewicz oferuje kompleksową pomoc prawną w sprawach związanych z nagraniami, prywatnością, odpowiedzialnością karną i dowodami w postępowaniu sądowym.

Udzielamy konsultacji zarówno w kancelarii, jak i zdalnie – telefonicznie, mailowo oraz online.

Kancelaria Adwokacka Tomasz Waszkiewicz

Adres: ul. Sukienna 8 lok. 9, 15-881 Białystok

Telefon: +48 690 433 085, +48 888 18 80 80

E-mail: kancelaria@kancelariawaszkiewicz.pl