Jak wygląda postępowanie o podział majątku wspólnego? krok po kroku

Podstawa prawna podziału majątku wspólnego

Postępowanie o podział majątku wspólnego po rozwodzie jest regulowane przez:

• Kodeks rodzinny i opiekuńczy (KRO) – głównie art. 31–54 KRO,

• Kodeks postępowania cywilnego (KPC) – przede wszystkim art. 566–567 oraz art. 684 i nast. (postępowanie nieprocesowe),

• oraz przepisy dotyczące współwłasności (art. 210 i nast. KC – w zakresie stosowanym odpowiednio).

Postępowanie toczy się w trybie nieprocesowym i rozpoczyna się na wniosek jednej ze stron.

⸻

Właściwość sądu – gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o podział majątku wspólnego należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia majątku lub jego części. Jeśli majątek znajduje się w różnych miejscowościach – obowiązuje ogólna zasada: według miejsca zamieszkania uczestnika postępowania (zazwyczaj byłego współmałżonka).

⸻

Wniosek o podział majątku – co musi zawierać?

Wniosek powinien zawierać:

• dane uczestników postępowania,

• informację o dacie ustania wspólności majątkowej (np. rozwód, intercyza),

• szczegółowy spis składników majątku wspólnego,

• propozycję podziału (np. „dom dla wnioskodawcy, samochód dla uczestnika”),

• żądania dotyczące spłat lub dopłat, jeśli jeden z małżonków ma otrzymać więcej,

• wniosek o ustalenie nierównych udziałów – jeśli zachodzą ku temu przesłanki,

• dowody – np. akty własności, wyceny, zaświadczenia bankowe.

⸻

Przebieg postępowania o podział majątku – krok po kroku

1. Złożenie wniosku do sądu

Opłata: 1000 zł (lub 300 zł przy zgodnym wniosku).

2. Rozpoznanie sprawy

Sąd bada, czy istnieje majątek wspólny i czy wspólność rzeczywiście ustała.

3. Ustalenie składu i wartości majątku wspólnego

W razie potrzeby powoływany jest biegły rzeczoznawca.

4. Ustalenie udziałów i sposobu podziału

Zazwyczaj sąd przyjmuje równe udziały, chyba że strona udowodni, że powinny być inne (art. 43 § 2 KRO).

5. Rozliczenia nakładów, długów i regresów

Małżonkowie mogą domagać się rozliczenia:

• nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty,

• i odwrotnie – osobistego na wspólny,

• spłat rat kredytów czy kosztów remontu.

6. Wydanie orzeczenia sądu

Sąd orzeka, komu przypada dana część majątku i czy należą się spłaty/dopłaty.

⸻

Przykład z sali sądowej:

Byli małżonkowie spierają się o wartość mieszkania kupionego wspólnie. Każdy przedstawia inną wycenę. Sąd powołuje rzeczoznawcę majątkowego. Jednocześnie uczestniczka domaga się rozliczenia 80 000 zł, które – jak twierdzi – wydała z majątku osobistego na remont mieszkania. Sąd musi oddzielnie ustalić wartość majątku, jego podział, a potem przeanalizować roszczenia z tytułu nakładów.

⸻

Orzecznictwo:

„W sprawie o podział majątku wspólnego sąd ustala nie tylko skład i wartość majątku, lecz także sposób jego podziału, w tym obowiązek spłat lub dopłat oraz wzajemne rozliczenia.”

(postanowienie Sądu Najwyższego z 5.10.2000 r., I CKN 931/00)

Praktyczne pułapki i dobre praktyki:

Błąd: Złożenie wniosku bez wiedzy o rzeczywistym składzie majątku.

Rada: Najpierw ustal, co dokładnie wchodzi w skład wspólności – z dokumentów, rejestrów, banków.

Błąd: Brak dokumentów potwierdzających nakłady.

Rada: Zbieraj faktury, przelewy, umowy – wszystko, co może potwierdzić wydatki z jednego majątku na drugi.

Błąd: Spóźnione żądanie ustalenia nierównych udziałów.

Rada: Wskaż tę okoliczność już w pierwszym wniosku – potem będzie za późno!

⸻

Czy zawsze trzeba iść do sądu?

Nie. Jeśli byli małżonkowie są zgodni co do podziału – mogą podpisać umowę notarialną. W wielu przypadkach to szybsze i tańsze rozwiązanie, szczególnie gdy majątek jest nieskomplikowany.

Postępowanie o podział majątku wspólnego to nie tylko liczby, ale też emocje, dowody, strategia i często – walka o każdy szczegół. Dobrze prowadzony wniosek i przemyślana argumentacja mogą zadecydować o Twojej przyszłości finansowej. Zadbaj o to z profesjonalnym wsparciem – skontaktuj się z naszą kancelarią.

Kancelaria Adwokacka Tomasz Waszkiewicz

Adres: ul. Sukienna 8 lok. 9, 15-881 Białystok

Telefon: +48 690 433 085, +48 888 18 80 80

E-mail: kancelaria@kancelariawaszkiewicz.pl