8 lip
1. Na czym polega ustalenie składu i wartości majątku wspólnego?
Sąd w sprawie o podział majątku musi:
• ustalić co wchodzi w skład majątku wspólnego,
• ustalić wartość każdego składnika majątku – według stanu z chwili ustania wspólności i cen z chwili orzekania.
To oznacza, że liczy się np. wartość rynkowa domu dziś, ale jego stan z dnia rozwodu.
⸻
2. Ustalenie wartości rzeczy ruchomych
Do rzeczy ruchomych zaliczamy m.in. meble, sprzęt RTV/AGD, samochody, biżuterię, dzieła sztuki. Najczęstsze problemy to:
• spór o istnienie przedmiotu – „zabrał telewizor, nie oddał”,
• spór o wartość – np. auta: jeden z małżonków wycenia go na 20 tys., drugi – na 40 tys.
Dowody: faktury, umowy kupna, zdjęcia, opinie rzeczoznawców, ogłoszenia z portali aukcyjnych.
⸻
3. Ustalenie wartości nieruchomości
Najczęściej dotyczy domu lub mieszkania. Sąd ustala wartość na podstawie opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego. Kluczowe jest:
• aktualne przeznaczenie nieruchomości,
• stan techniczny,
• lokalizacja i dostęp do infrastruktury.
Uwaga: warto zawnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii rzeczoznawcy już we wniosku o podział!
⸻
4. Obciążenie hipoteczne – jak wpływa na wartość nieruchomości?
Obciążenie kredytem hipotecznym obniża wartość udziału przypadającego małżonkom.
Przykład: Dom wart 600 tys. zł, obciążony kredytem 400 tys. zł → „czysta” wartość do podziału: 200 tys. zł.
Ale uwaga:
Sąd nie dzieli samego kredytu – musi go uwzględnić tylko, gdy małżonkowie wspólnie się na to zgodzą lub gdy wskazują go jako element rozliczenia.
⸻
5. Wierzytelności wspólne
To np.:
• środki zgromadzone na wspólnym rachunku bankowym,
• należności z tytułu nadpłaconych podatków,
• zaległe wynagrodzenia,
• kaucje, zwroty, odszkodowania,
• należności z umów cywilnoprawnych zawartych w czasie trwania wspólności.
Dowody: wyciągi bankowe, PIT-y, listy płac, umowy.
⸻
6. Ustalenie wartości udziałów i akcji w spółkach
Udziały lub akcje nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej wchodzą do majątku wspólnego – nawet jeśli formalnie należą do jednego z małżonków.
Sąd ocenia ich wartość na podstawie:
• aktualnej sytuacji finansowej spółki,
• wyników bilansowych,
• wyceny biegłego, jeśli strony się różnią.
Uwaga: nie zawsze wartość księgowa = wartość rynkowa!
⸻
7. Długi byłych małżonków
Sąd co do zasady nie dzieli długów – chyba że:
• zostały zaciągnięte za zgodą obu małżonków,
• były związane z bieżącymi potrzebami rodziny,
• są spłacane z majątku wspólnego.
Sąd może jednak uwzględnić je przy rozliczeniach – np. jeśli jeden z małżonków spłacał wspólny kredyt po rozwodzie.
⸻
Przykład z praktyki:
Byli małżonkowie spierają się o wartość samochodu i telewizora. Ona twierdzi, że telewizor jest wart 1 000 zł, on – że 4 000 zł. Sąd dopuszcza opinię rzeczoznawcy. Równolegle była żona wnioskuje o uwzględnienie 80 tys. zł wartości udziałów męża w spółce z o.o. – przedstawia bilans spółki i opinię prywatną. Sąd powołuje biegłego do wyceny.
⸻
Orzecznictwo:
„Wartość majątku wspólnego powinna być ustalona według cen z chwili orzekania, ale według stanu z chwili ustania wspólności.”
⸻
Najczęstsze błędy przy ustalaniu składu i wartości majątku:
⸻
Wskazówki praktyczne:
⸻
Zakończenie:
Ustalenie składu i wartości majątku to kluczowy etap w każdej sprawie o jego podział. To właśnie tu rozgrywa się wiele najważniejszych sporów – i tu można najwięcej zyskać lub stracić. Dlatego warto działać świadomie, przygotować mocne dowody i – najlepiej – współpracować z doświadczonym prawnikiem.
Kancelaria Adwokacka Tomasz Waszkiewicz
Adres: ul. Sukienna 8 lok. 9, 15-881 Białystok
Telefon: +48 690 433 085, +48 888 18 80 80
E-mail: kancelaria@kancelariawaszkiewicz.pl